skip to main |
skip to sidebar
Wczesnośredniowieczny gród w Kaliszu powstał w IX w., na miejscu
starszego słowiańskiego cmentarzyska ciałopalnego. W X-XII w. był
silnie ufortyfikowanym, jednym z najważniejszych ośrodków państwa
wczesnopiastowskiego. Stanowił stolicę kasztelani i siedzibę władzy
książęcej oraz kościelnej. Był ważnym punktem na skrzyżowaniu
dalekosiężnych szlaków handlowych z Niemiec na Ruś oraz znad
Bałtyku do Czech, Moraw, Węgier.
Pełnił pierwszorzędną rolę w państwie Zbigniewa, pierworodnego syna
Władysława Hermana i przyrodniego brata Bolesława Krzywoustego.
To tu rozegrało się decydujące starcie między braćmi o sukcesję tronu,
o czym wspomina w swej kronice Gall Anonim pod rokiem 1106.
Lata największej świetności gród na Zawodziu przeżywał w czasach
Mieszka III Starego. W połowie XII w. na miejscu starszej drewnianej
świątyni z XI w. książę ufundował kamienną kolegiatę p.w. św. Pawła,
gdzie został pochowany (1202 r.) obok syna Mieszka Kaliskiego (1193r).
W XIII w. konflikty dynastyczne między Piastami wielkopolskimi
i śląskimi spowodowały, że Kalisz wielokrotnie przechodził z rąk do
rąk, a w 1233 r. książę Henryk Brodaty zniszczył gród i pobudował
nowy w innym miejscu. Ostateczny cios zadali mu Krzyżacy w 1331r.
w czasie nieudanej wyprawy na miasto lokacyjne.
Odtąd miejsce to straciło na znaczeniu, aż do całkowitej ruiny
i zapomnienia. Badania wykopaliskowe archeologów z Polskiej
Akademii Nauk (I. i K. Dąbrowskich oraz T. Baranowskiego) odsłoniły
relikty dawnej świetności grodu - m.in. zarys kościoła drewnianego,
fundamenty kolegiaty św. Pawła, umocnienia obronne, fundamenty
wieży oraz pozostałości drewnianej zabudowy mieszkalnej z czasów
funkcjonowania grodu kaliskiego.
Zagospodarowanie przestrzenne Rezerwatu Archeologicznego w obecnej
formie zrealizowane zostało w 2007 r. w ramach Zintegrowanego
Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego ze współudziałem
środków Unii Europejskiej. Prezentowane rekonstrukcje obejmują
najważniejsze elementy: fundamenty i wykonane z piaskowca przyziemie
romańskie kolegiaty, zarys kościoła drewnianego, bramę wjazdową wraz
z mostem, wieżę, wał w konstrukcji skrzyniowej, palisadę poprzedzoną
ostrokołem oraz siedem budynków mieszkalnych (o różnej konstrukcji
ścian i dachów). W większości zostały one odtworzone w miejscu ich
odkrycia. Na terenie grodu umieszczono także kamienny kopiec-kurhan
z okresu pogańskiego, pogłębiono i wyprofilowano fosę, wytyczono
ścieżki wkomponowane w pasy zieleni wyznaczające zróżnicowanie
chronologiczne grodu. Na teren Rezerwatu przeniesiono także ze Starego
Miasta, drewnianą chatę ze schyłku XVIII w., będącą ostatnim elementem
drewnianej architektury z tego terenu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz